รัฐประศาสโนบายเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของพระเจ้าอโศกมหาราช

บทความนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาหลักรัฐประศาสโนบายเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของ พระเจ้าอโศกมหาราช ที่ทรงยึดมั่นในหลักแห่งธรรมวิชัย กล่าวคือ ในด้านเศรษฐกิจ ทรงกระจายอ านาจ งบประมาณในการก่อสร้างด้านสาธารณูปการ แบ่งปันทรัพย์ให้แก่เมืองที่แร้นแค้น และประชาราษฎร์ที่ เดือดร้อน ส่วนในด้านสังคม มีการส่งเสริมระบบสวัสดิการสังคม ท านุบ ารุงศิลปะและวัฒนธรรม การจัดบริการ สาธารณประโยชน์ และสังคมสงเคราะห์ เน้นความยุติธรรม ให้ระงับความสนุกสนานบันเทิงมัวเมา เน้นการ ปฏิบัติธรรมทางสังคม และเสรีภาพในการนับถือศาสนา ด าเนินชีวิตอยู่บนเส้นทางแห่งสันติ พระเจ้าอโศกมหาราชทรงท าสงครามท าลายล้างอย่างยืดเยื้อกับแคว้นกาลิงคะ ทรงเอาชนะแคว้น กาลิงคะ ซึ่งเป็นแคว้นสุดท้ายที่พระองค์ทรงพิชิตได้ เป็นสงครามครั้งยิ่งใหญ่ที่สุด แต่ชัยชนะนั้นกลับสร้างความ สลดสังเวชพระทัยแก่พระองค์ ซึ่งท าให้พระองค์ได้รับสมัญญานามว่า จัณฑาโศกราช คือ พระเจ้าอโศก ผู้โหดเหี้ยม แต่หลังจากที่พระองค์หันมานับถือวิถีแห่งสันติและเมตตาตามหลักพระพุทธศาสนาแล้ว จึงทรง ปฏิเสธการช านะด้วยยุทธวิชัย หันมาด าเนินนโยบายเดชานุภาพแบบ “ธรรมวิชัย” ได้ให้การบ ารุงส่งเสริม การเกษตรให้อุดมสมบูรณ์ และบ ารุงขวัญก าลังใจข้าราชการ ทหาร ต ารวจ และสมาชิกองค์กรต่าง ๆ ตลอดถึง มีการส่งเสริมงานและพัฒนาอาชีพด้วยพานิชยกรรม ทรงให้ขุดบ่อน้ า ปลูกต้นไม้ สร้างถนน สร้างที่พักคน เดินทาง สร้างอ่างเก็บน้ า สร้างสถานพยาบาลคนและสัตว์ ให้การศึกษาแก่ประชาชน ท าศิลาจารึกประกาศ ธรรม แถลงเรื่องที่เป็นนโยบายของรัฐในทางธรรม และทรงใช้ปฏิภาณในการใช้พระราโชวาทอันประทับใจ เป็นการสมานสามัคคีประชาชนในชาติให้เกิดความกลมเกลียวมั่นคงที่ยั่งยืน ค าส าคัญ: รัฐประศาสโนบาย, การพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม, พระเจ้าอโศกมหาราช